Adet Düzensizliği Nedir?

Adet düzensizliği, halk arasında adet görme, regl olma, ay başı gibi tanımlamalar kullanılan mensturasyon; yetişkin her kadının menopoz ve premenopoz dönemlerine dek her ay yaşadıkları biyolojik bir olaydır. Östrojen ve progesteron hormonlarının yumurtalıklardaki üretiminin duraksaması ve rahim iç tabakasının dökülmesi olarak da tanımlanan adet kanamalarında bazı kadınlarda düzensiz şekilde ilerleyebilmektedir. 

İsterseniz menstürasyonun - adet kanamasının ne olduğundan ve niye olduğundan biraz bahsedelim:

Rahim iç yüzeyinde her ay döllenmiş yumurtanın (gebeliğin), gelip yapışmasına ve buradan beslenmesi için damarlanmasını sağlayacak bir tabaka oluşur ve eğer döllenme yoksa bu duvar görevini tamamlayıp yerini alttan gelen yeni dokuya bırakarak dökülür, rahimden dolayısıyla vücuttan dışarıya atılır.

Her ay bu işlem aynı şekilde tekrarlanır biz bu sürece menstürel siklus – adet düzeni, işlevini yitirerek yerini yeni oluşan yapıya bırakıp dışarıya atılan bu dokuya da adet kanı, mentürasyon kanaması diyoruz. Her insanın vücudundaki her düzenin birbirinden farklı olduğu gibi adet düzeni de kişiden kişiye göre farklılık gösterir.

Yıllardan beri yapılan çalışmalar ve elde edilen veriler sonucunda ;

• İdeal sürenin 28 ± 7 gün olduğu yani bir kanamanın ilk gününden, sonraki kanamanın ilk gününe kadar geçen sürenin en az 21 en fazla 35 gün olmasını normal kabul etmekteyiz.

• Ortalama menstürel kanama süresi de 5 ± 3 gün olarak kabul edilmektedir. Yani en az 2 gün, en fazla 8 gün süren adet kanaması normal sınırlar içindedir.

Kanamanın miktarı da önemlidir, bir adet kanması boyunca kaybedilen kan miktarı ortalama 40 ml olup, en fazlası 80 ml en azı 20 ml’dir. Bunların dışındaki kanamaları normal dışı kabul etmekteyiz ve bu anormal kanama dediğimiz kanamalar kadınlarımızın jinekolojik şikayetlerinin % 10 ila 15’ini oluşturmaktadır.

Kanamanızın normalden çok veya az miktarda olması, daha sık veya daha uzun aralıklarla gelmesi, ara kanamaların olması yaşam kalitenizi bozacağı gibi, sinir sisteminizi de etkileyecektir. Hemen ekleyelim ilerideki sayfalarımızda adet sancıları ve adet öncesi gerginlik dediğimiz premenstural sendrom ve yapılması gerekenlerden bahsedeceğiz, çünkü bu da hanımlarımız için ciddi sıkıntılar oluşturmaktadır.

Adet düzeni niçin bozulur ve neler bozar, normal dışı kanama, vücudun hem biz doktorlara hem de siz hanımlara bir işaretidir. Bu tip problemlerin çok basit nedenlerden oluşabileceği ve basit bir tedavi ile çözülebileceği gibi, altında yatan çok büyük problemlerden oluşabileceği gerçeği de göz ardı edilmemelidir. Problem ne kadar büyük olursa olsun erken teşhisin başarısı çok yüksektir. Onun için kanama bozukluklarımızı ihmal etmeyelim, en kısa sürede bir jinekoloğa baş vuralım, sorun basitse çözümlendirip hayat kalitemizi yükseltelim, eğer ciddi bir neden varsa vakit kaybetmeden tedavimizi olup zarar görmeden veya en az zararla çözüme ulaşalım.

Neler adet düzenini bozabilir; yeni adet görmeye başlayan genç kızlarımızda da ilk adet yılındaki kanamaları düzenli aralıklarla gelmeyebilir, biz gerekli muayeneyi yapıp altında herhangi bir başka neden yoksa hormonal düzen oturuncaya kadar beklenmesini tavsiye ederiz. Adetten kesilmek üzere olan hanımlarımızda da düzen bozulmaya başlar.

Adet düzensizliği kadınlarda ile %25 oranında görülen bir problemdir. Adet döngüsünün normalden daha uzun veya daha kısa, daha ağır veya daha hafif olduğu durumlar adet düzensizliği olarak adlandırılmaktadır.

Normal bir adet döngüsü çoğu kadın için 24 ile 35 gündür.  Bu periyodun dışında kalan durumlar yani kanamanın olmaması ya da bir ayda iki kez olması adet düzensizliği tanımına girmektedir.

Adet süresi ve kanama miktarı kadından, kadına değişiklik göstermektedir. Bu nedenle her kadının ‘’normal’’i farklı olabilmektedir. Bunu unutmamak kaydı ile genel bir sayı vermek gerekirse, standart adet süresi 2 - 8 gün arası sürmeli ve kanama miktarı ise 3 ped kadar olmalıdır. 

Başka nedenler ne olabilir dersek;

• Gebelik

• Üzüntü

• Stres

• Hormonal problemler

• İyi huylu tümörler

• Kanserler

• Doğum kontrol hapı gibi hormon haplarının yanlış kullanımı • Spiral • Enfeksiyon • Kan Hastalıkları • Tiroit hastalıkları gibi birçok neden adet düzenini bozabilir.

Adet düzensizliğinin diğer nedenleri ise şu şekilde sıralanabilmektedir; 

  • Menopoza yaklaşıyor olmak
  • Kanser
  • Hormon ilaçları kullanıyor olmak
  • Tiroid bezinin normalden az veya çok salgılanması
  • Doğum kontrolünde kullanılan rahim içi ilaçların bir yan etkisi olarak ağır kanama görülebilir.

Düzenli Adet (Mensturasyon) Nedir?

Adet düzensizliğini ayrıntılı şekilde inceleyebilmek için normal adet döngüsünü anlamak gerekmektedir. Normal düzen 24 ila 35 gündür. Bu düzen kanamanın olduğu ve kanamanın olmadığı günker olarak ayrıştırmak gerekmektedir. Kadınların bazılarının adet döngülerinde ve miktarlarında birtakım düzensizlikler ve aksamalar yaşanabilmektedir. Bu düzensizliklerin her birinin farklı nedenleri olabilmekte ve ayrıntılı bir şekilde araştırmaları gerekmektedir. 

Gebeliğin oluşmadığı her ay; hormonların düzenlenmesi ile birlikte rahim iç duvarı kendisini bir sonraki dönem için yenilemekte ve bu kanamaya yol açmaktadır. Günümüzde birçok kadın 5 ila  gün kanama yaşamakta ve kanamaya ek olarak ağrı, şişkinlik, dikkat dağınıklığı gibi farklı semptomlar da yaşamaktadır. Normal sayılabilecek regl dönemi semptomları şu şekilde sıralanabilmektedir;

- Baş ağrısı

- Depresif hal

- Sırt ağrısı

- Bel ağrısı

- Şişkinlik

- Sivilce ve akne oluşumu

- Kramlar

- Bağırsaklarda düzensizlikler

- Memede hassasiyet

- Ödem

Bu semptomlar her kadında farklı şekilde ve şiddette yaşanmaktadır. Bunun sebebi ise her insanın farklı hormonal dengesinin olması ve birtakım vitamin ve mineral eksiklikleridir. Özellikle magnezyum ve çinko mineralleri ile A ile B vitaminlerinin eksiklikleri adet dönemi semptomlarının şiddetli bir şekilde yaşanmasına neden olmaktadır.

Adet Düzensizliğin Nedenleri Nelerdir?

Adet düzensizliğinin nedenleri her kadında farklı olabilmektedir. Bu durumda gerekli test ve muayenelerin yapılması gerekmektedir. Adet düzensizliğinin nedenleri genel olarak şu şekilde sıralanabilmektedir;

- Hormonal dengesizlikler

- Tiroid hormon bozuklukları

- Doğumsal rahim anomalileri

- Rahimde kist ve myom oluşumları

- Yumurtalık kistleri

Adet düzensizliğinin tedavisi nedenine bağlı olarak planlanmaktadır. Bu nedenle çeşitli kan testleri ve fizik muayene sonucunda nedenleri saptanmakta ve gerekli ilaç tedavileri uygulanmaktadır. 

Adet Düzensizliği Çeşitleri

Adet düzensizliği birden farklı şekilde gözlemlenebilmektedir. Yaş, sosyolojik ve psikolojik durum, fizyolojik ve hormonal durum göz önüne alındığında tıp literatüründe menore olarak tanımlanan adet düzensizliği aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilmekte ve uygulanacak tedavi problemin nedenlerine yönelik gerçekleştirilmektedir.

Amenore: Adolesan dönemi sürecinde 16 yaşa kadar adet görememe ya da adet görmenin ortadan kalkması olarak tanımlanmaktadır. Aynı zamanda gebelik, stres ya da kilo kaybına bağlı olarak da yaşanabilecek amenore; jinekoloji alanının tüm birimlerini kapsamakta ve tedavi edilebilmektedir.

Hipermenore: Adet döneminde kanamanın hem uzun ve miktarının çok olması şeklinde açıklanmaktadır. Hipermenore nedenleri; polip, endometriosis ya da uterus myomları olacağı gibi, hipertansiyon ile kalp damar hastalıkları da olabilmektedir.

Oligomenore: Adet görmenin çok uzun aralıklarla olmasıdır. 2 – 3 ayda bir görülen adet kanamaları normal miktarda gelmektedir. Sıklıkla genç kızlarda adet görmeye başlanan ilk dönemde ya da premenopozal dönemde görülmektedir.

Polimenore: Adet döngüsünün 21 günden az sürelerde gerçekleşmesidir. Kanama miktarı normaldir ve kısırlığa neden olabilecek semptomlar içermektedir. Bu nedenle hormon tedavisi uygulanabilmektedir.

Menoraji: Adet döngüsünde süre normal fakat kanama miktarının yoğun olduğu durumdur. Kansızlığa yol açabilen Menoraji’nin nedenleri arasında myom, endometriosis ya da polipler bulunabilmektedir.

Metroraji: İki adet dönemi arasında yaşanan kanamalardır. Tümör ya da iltihap gibi nedenler sonucu gelişen metroraji; tanısal kürtaj sonrasında teşhis edilebilmektedir.

Dismenore: Adet kanamalarının ağrılı yaşanmasıdır. Anatomik nedenlerin olabileceği gibi myomlar ya da uterus ile tüplerin iltihaplı olması da neden olabilmektedir. Ağrı kesiciler ve doğum kontrol hapları ile tedavi edilebilmektedir.

Her kadın, ergenlik çağından itibaren adet döngüsünü bir takvim üzerinde düzenli bir şekilde tutmalıdır. Böylece adet düzensizliği gibi anormal durumlar olduğunda hemen fark edilebilir ve müdahalede bulunulabilir. Eğer adet düzensizliği birkaç ay boyunca devam eden bir problem halini alırsa kişi zaman kaybetmeden bir doktora baş vurmalıdır.

Adet düzensizliği yumurtalıkların bozukluğunun bir göstergesi olabilmektedir. Bu nedenle adet düzensizliği olan kadınlarda hamile kalmanın zorluğu rastlanılan bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

Adet düzensizliği olan bir kadın özellikle çocuk sahibi olmayı arzu ediyorsa mutlaka bir uzmana görünmelidir.

Adet Düzensizliği Tedavisi

Adet düzensizliğine yol açan nedene yönelik bir tedavi yöntemi izlenmektedir. Eğer hastada yapılan tüm tetkikler sonucunda kanamaya neden olacak bir hastalık bulunamamışsa adet düzensizliği hormonal dengesizliğe bağlı olarak görülmektedir ve ilaç tedavisi uygulanmaktadır. 

Yapılan tetkikler sonucu hastada büyük myom ya da kanser tespit edilmesi durumunda ise tedavi için cerrahi müdahale gerekmektedir. Gerekirse hastanın şikayetine son vermek için rahim alma yani histeroskopi işlemine de başvurulmaktadır.

Adet düzensizliği olan kadınlarda öncelikle bu problemin nedeni araştırılır. Uygulanacak olan tedavi nedene göre değişiklik gösterecektir. Örneğin hormon dengesizliğinden kaynaklanan sorun ilaç tedavisiyle çözülebilmektedir. Düzensizliğin kullanılan ilaçlardan kaynaklanması durumunda ise ona göre bir tedavi uygulanacaktır.

Uygulanacak olan tedavi bunun yanı sıra şu faktörlere bağlı olarak da değişiklik göstermektedir;

- Kişinin genel sağlığı

- Üreme geçmişi

- Gelecek planları

Adet düzensizliği tedavisinde uygulanan tıbbi prosedürler ise şunlardır;

  • Dilatasyon ve küretaj ile rahim duvarından doku kazınması (adet kanamasını azaltan bir tedavi yöntemidir.)
  • Cerrahi girişim (ameliyat)
  • Endometriyal ablasyon
  • Histerektomi (rahim ağzının cerrahi girişimle çıkarılması)

Adet Düzensizliği Nasıl Tedavi Edilir?

Adet düzensizliği tedavisi; kişinin genel sağlığına, adet düzensizliğinin nedenine, üreme geçmişi ve gelecek planlarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. 

Kanamaya neden olacak bir hastalığın saptanmaması durumunda, adet düzensizliği hormonal dengesizlikten kaynaklanmaktadır. Bu durumda hastaya adet düzenleyici ilaçlar verilir. Tıbbi tedavi doğum kontrol ilaçları ve hormonal ilaçları içermektedir. Rahimde büyük myom veya kanser olması durumunda hasta ameliyat edilmektedir. 

Adet Düzensizliği ve Hormonlar

Halk arasında adet dönemi / regl dönemi olarak tanımlanan menstural siklusun ilk günü kanamanın gerçekleştiği ilk gün olarak kabul edilmektedir. Bu süreçte kadın; psikolojik ve fizyolojik değişimlere uğramaktadır. Yoğun hormonal değişimlerin yaşandığı menstural siklus süreci 28 gündür. Her kadının vücudu ve hormonal dengesi farklı olduğu için bu süre 7 gün az ya da fazla sürebilmektedir. Kanamanın gerçekleştiği süre ise yaklaşık 5 gündür ve yine kadından kadına 3 gün fazla ya da az sürebilmektedir.

İlk menstural dönem ortalama 13 yaşında başlamaktadır. Ortalama 13 olarak değerlendirilen yaş ortalaması 8 ila 16 yaş arasında gerçekleşebilmektedir. İlk adet menarş olarak tanımlanmaktadır ve ilk adetten sonraki 1 yıllık süreçte genellikle yumurtlama gerçekleşmemektedir.

Adet kanamasının normal bir şekilde gerçekleşebilmesi için; Hipofiz ve Hipotoalamusun sağlıklı çalışması ile birlikte sağlıklı bir rahim ve yumurtalık yapısına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu faktörlerden herhangi birinde açığa çıkan problemlerde ise adet düzensizliği meydana gelebilmektedir.

Adet düzensizliklerinin iki temel nedeni bulunmaktadır. Bunlar; organik nedenler ve fonksiyon dışı rahim kanamalarıdır. 

Adet Düzensizliğinde Organik Nedenler

Adet düzensizliğinde organik nedenler genellikle rahim içerisinde spiral takılması gibi faktörlerin yanı sıra dış gebelik, düşük ya da immun hastalıklar da neden olabilmektedir. Bununla birlikte yumurtlama işlev bozukluğu olarak da tanımlanan anovulatuvar disfonksiyonel kanamalardır. Bu kanamalar genellikle kırklı yaşlarda görülmektedir. Adet düzensizliğine neden olan diğer organik faktörler ise şu şekilde sıralanabilmektedir;

- Endometriyal Hiperplazi

- PMS (Premenstürel Sendrom)

- Dismenore (Primer Dismenore / Sekonder Dismenore)

- Hirsutismus

- Polikistik Over Sendromu

Adet Düzensizliği Sıkça Sorulan Sorular

Adet kanaması nedir?

Adet kanaması; yumurtalıklarda salgılanan hormonlarına üretimine ara verilip; rahim içerisinin bir sonraki mensturasyon dönemine dek gebelik için hazırlanmasıdır. Bu süreçte rahim iç duvarında dökülmeler meydana gelmekte ve kanamalar oluşmaktadır.

Adet düzensizliği nedir?

Normal adet düzeni 21 ila 35 günde bir olmakta ve 5 ila 10 gün arası sürmektedir. Bu tanımlamaların dışına çıkan adet döngüleri düzensiz olarak tanımlanmaktadır. Adet gecikmesi, sık adet görme, hiç adet görememe, ağrılı adet görme gibi farklı türleri bulunmaktadır. 

Adet düzensizliği nasıl tedavi edilir?

Adet düzensizliği tedavisi öncesinde mutlaka düzensizliğin nedeni araştırılmakta ve hastaya en uygun tedavi planlaması uygulanmaktadır. Adet düzensizliğinin tedavisinde genellikle hormon düzenleyici ilaçlar kullanılmaktadır. 

Normal adet kanaması kaç gün sürer?

Normal adet kanaması yaklaşık 5 ila 10 gün arası sürmektedir. Bu sınırlar dışına çıkan kanamalar düzensiz olarak tanımlanmaktadır. 

Normal adet kanamasının düzeni değiştirilebilir mi?

Normal kanamanın düzeni hormonal birtakım ilaçlar ile değiştirilebilmektedir. Ancak uzmanlar tarafından bu uygulama önerilmemektedir. 

Normal adet semptomları nelerdir?

Normal adet semptomları;

- Kanama

- Bel ve karın ağrısı

- Baş ağrısı 

- Gerginlik

- Şişkinlik

- Psikolojik olumsuzluklar

Hızlı Ulaşmak için;