Kız çocuğunun ergenliğe ulaşması ile birlikte adet kanamaları görülür. Endometrium yani rahim iç zarının hormonal değişiklikler sonrasında dökülmesi sonucunda adet kanaması gerçekleşmektedir. Bu döngü 28 günlük periyotta ve gebelik olmadığı durumlarda devam etmektedir.
Ergenliğe geçiş sonrasında kadınların çoğu ortalama olarak her yıl 11 ila 13 defa adet döngüsüne girmektedirler. Ancak adet döngüsünün ilk sürelerinde özellikle ilk yıllarda adet düzensizliği görülebilmektedir. Adet düzeni belli bir süre sonrasında normal döngüsüne girmektedir.
Bu nedenle ilk adet kanamasının görüldüğü ilk 12 – 18 ay içerisinde görülen adet düzensizlikleri normal olarak değerlendirilebilir.
Adet Düzensizliği Neden Olur?
Adet düzensizlikleri 21 günden daha kıza ya da 35 günden daha uzun süren döngüler için kullanılmaktadır. Yılda 11 – 13 kez aralığında adet döngüsüne girmeyen ve bu rakamdan az ya da fazla olan kadınlarda adet düzensizlikleri mevcut demek mümkündür. Bu aşamada bir hekime başvurulması ve Adet Düzensizliği İçin Hangi Testler Yapılır ise o testlerin muhakkak yapılması gerekmektedir. Adet kanamalarının uzu süre devam etmesi ya da her iki adet döngüsü içerisinde lekelenme tarzında kanamaların görülmesi halinde kontrol kontrolü önerilmektedir.
Ergenliğe geçişle birlikte ilk adet döngüsünün görülmesinin ardından menopoz dönemine kadar üreme için her ay tekrarlayıcı nitelikte hormonal değişiklikler ve adet kanamasına bağlı başta genital sistem olmak üzere tüm organizmanın etkilendiği değişimler ya da sinyaller mensturel siklus olarak adlandırılmaktadır. Adet kanamasının başladığı ilk gün mensturel siklus başlangıcı kabul edilmektedir. Bu periyod yaklaşık olarak 28 gün sürmektedir.
Adet Düzensizliği İçin Hangi Testler Yapılır sorusu altında adet düzensizliğinin nedenlerini inceleyebiliriz. Özellikle kadınların ergenlik döneminin başlaması ile birlikte adet gecikmeleri ya da düzensizlikleri yaşadığını ifade etmiştik. Aktif bir cinsel hayat yaşayan ve sağlıklı bir kadının ilk adet düzensizliğinde gebelik şüphesi akla gelmektedir. Diğer bir düzensizlik ya da gecikme sebebi ise siklus döneminde içerisinde yumurtlama olmamasıdır.
Bu tablolar dışında düzenli adet döngüsü olan kadınların gecikmesi ya da düzensizleşmesi strese bağlı nedenlerden kaynaklanabilmektedir. Başta stres olmakla birlikte, mevsimsel değişiklikler de adat düzensizliğine yol açmaktadır. Bu nedenle yıl içerisinde bir ya da iki defa yaşanılan gecikmeler ya da düzensizlikler normal olarak değerlendirilebilir. Ancak bu gecikmelerin sayısının artması halinde muhakkak bir hekime başvurulması ve hormon düzeylerinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca belirtmek gerekir ki doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda da adet gecikmesi yaşanabilir.
Uzun Süreli Adet Görme Neden Olur?
Adet döngüsü içerisinde kanama oranlarının ya da süresinin artması menoraji ya da hipermenore olarak tanımlanmaktadır. Kadınların normal adet kanamalarından daha yoğun bir orana sahip ve 2 ila 6 günden daha uzun kanamalar için kullanılan bu terim kanamanın normal olmadığı seviyeleri ifade etmektedir. Normal adet döngüsü içerisinde kanamanın miktarını rahim kasları ayarlamaktadır. Progesteron hormonu aracılığı ile de adet kanamasının belli bir seviyede olmasına yardımcı olmaktadır. Bu sistemik çalışan mekanizmanın bozulması halinde de de kanamaların daha fazla ve uzun süreli görülmesi kaçınılmazdır. Özellikle rahim kaslarının kalınlaştığı ve yeteneğinin bozulduğu kadınlarda bu tablo ile karşılaşmak mümkündür. Ayrıca rahim içi enfeksiyon durumlarında da adet süresinin normalden daha uzun görülme oranı yüksektir. Bu enfeksiyonlar için muhakkak bir tedavi uygulanması gerekmektedir. Rahim içi araçlar da kasların kasılma yeteneğini direkt olarak etkilemektedir. Kanamaların miktarını ve süresini uzatabilmektedir. Tüm bunların dışında aylık korunma iğneleri, plastik over sendromu da aşırı adet kanamalarına yol açmaktadır.
Adet Düzensizliği Testleri
Adet düzensizliğinin tedavi edilebilmesi için ilk olarak temelde yatan etkenin belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle gecikme veya düzensizlik yaşayan kadının bir jinekolojik muayeneden geçmesi ve Adet Düzensizliği İçin Hangi Testler Yapılır ise o testlere tabii tutulması gerekmektedir. Jinekolojik muayenelerde rahim içi veya rahim ağzında miyom varlığı, polip şüphesi, yumurtalık kisti gibi şüphelerin giderilmesi için radyografik tetkikler yapılmaktadır. Bu şüphelerin giderilmesi için ultrason (USG) incelemesi yapılmaktadır. Ayrıca vajinal smear testleri de şikayetlere bağlı olarak istenebilir. Adet düzensizlikleri gebelik ihtimalini düşüren en önemli etken olması nedeni ile kısırlık nedeni olarak ele alınabilir. Bu nedenle adet düzensizliğine neden olan etkenlerin daha detaylı bir şekilde değerlendirilmesi gerekebilmektedir. Bu durumlarda genellikle hormon testleri yapılmaktadır. Bu tetkiklerde yumurtlamayı yönlendiren hormonların normal sınırlarda olup olmadığı değerlendirilir.
Ayrıca tiroid hormonu ve prolaktin hormonlarının düzeyleri de kontrol edilmektedir. Adet düzensizliği içerisindeki sorun uzun süreli kanamalar ise kanamanın altında yatan etmenler dikkate alınmaktadır. Özellikle kanamaya neden olan hormonların tedavisi planlanmaktadır. Kanser ya da büyük çaplı miyomlar cerrahi işlemle tedavi edilmektedir. Yani hormonal ya da hastalık kaynaklı adet düzensizliklerine karşı uygulanan tedavi yöntemleri birbirinden farklılık göstermekte diyebiliriz.
Bu nedenle Adet Düzensizliği İçin Hangi Testler Yapılır başlığı içerisinde yer alan tetkiklerin eksiksiz bir şekilde yapılarak bu döngünün düzeninin bozulmasına sebep olan etmenlerin ayrıştırılması oldukça önemlidir.
