Gebelikte​ ​Beslenme

Gebelikte Sağlıklı Beslenme

Anne​ ​adayları​ ​için​ ​​gebelikte​ ​beslenme​​ ​konusu​ ​önemle​ ​üzerinde​ ​durulması​ ​gereken​ ​bir konudur.​ ​Kadınlar​ ​gebe​ ​olduğunu​ ​öğrendiği​ ​andan​ ​itibaren​ ​en​ ​çok​ ​beslenme​ ​konusuna​ ​ilgi gösterir.​ ​Yanlış​ ​beslendiğini,​ ​bebeğinde​ ​gelişme​ ​geriliği​ ​olacağını​ ​düşünerek​ ​endişelenir. Kişiler​ ​sağlıklı​ ​bir​ ​yaşam​ ​sürdürebilmek​ ​için​ ​gebelik​ ​olsa​ ​da​ ​olmasa​ ​da​ ​daima​ ​dengeli​ ​ve​ ​yeterli beslenmelidir.​ ​Tek​ ​taraflı​ ​beslenme​ ​yanlış​ ​olup​ ​vücudumuzun​ ​tüm​ ​besin​ ​maddelerine​ ​ihtiyacı vardır.​ ​Vücuttaki​ ​hücrelerin​ ​tamamının​ ​düzenli​ ​ve​ ​uyumlu​ ​çalışması​ ​protein,​ ​yağ,​ ​karbonhidrat, vitamin​ ​ve​ ​minerallerin​ ​yeterli​ ​ve​ ​dengeli​ ​alınması​ ​ile​ ​mümkündür.​

Gebelikte​ ​önerilen​ ​beslenme şekli​ ​,​ ​tüm​ ​besin​ ​çeşitlerinin​ ​dengeli​ ​ve​ ​düzenli​ ​olarak​ ​tüketilmesi​ ​esasına​ ​dayanır.​ ​Gebelerde beslenmenin​ ​amacı​ ​annenin​ ​fizyolojik​ ​ihtiyaçlarını​ ​tamamlamak,​ ​besin​ ​depolarını​ ​dengede tutmak​ ​ve​ ​fetüsün​ ​fiziksel​ ​ve​ ​mental​ ​yönden​ ​sağlıklı​ ​gelişimini​ ​sağlamaktır.​ ​Çocuğun​ ​bedensel ve​ ​zihinsel​ ​büyümesi,​ ​gelişmesi​ ​doğum​ ​öncesi​ ​dönemde​ ​annenin​ ​iyi​ ​beslenmesi​ ​ile​ ​başlar.

Anne​ ​adayı​ ​gebe​ ​kaldığı​ ​zaman​ ​beslenmesine​ ​uygun​ ​şekilde​ ​ilave​ ​yapmazsa​ ​kendi vücudundaki​ ​besin​ ​depoları​ ​giderek​ ​azalır.​ ​Bu​ ​depolar​ ​azalınca​ ​gebe​ ​sağlığı​ ​bozulur​ ​ve ayrıca​ ​bebeğini​ ​de​ ​yeterince​ ​besleyemez​ ​ve​ ​bebek​ ​sağlıksız​ ​doğar.​ ​Yeterli​ ​beslenme olmazsa​ ​annede​ ​yorgunluk,​ ​halsizlik,​ ​kansızlık,​ ​kemik​ ​ağrıları​ ​görülürken​ ​fetüste​ ​düşük doğum​ ​ağırlığından​ ​ölü​ ​doğuma​ ​kadar​ ​uzanan​ ​çeşitli​ ​olumsuzluklar​ ​ortaya​ ​çıkar.​​

Gebelik dönemlerini​ ​sağlıklı​ ​geçirmek,​ ​gebelikte​ ​olabilecek​ ​riskleri​ ​en​ ​aza​ ​indirmek,​ ​bebeğin​ ​istenilen ideal​ ​kilosuna​ ​erişmesini​ ​sağlamak,​ ​bebeğin​ ​yeterli​ ​ve​ ​gerekli​ ​besin​ ​depolarının​ ​oluşturmasına katkıda​ ​bulunmak,​ ​rahat​ ​bir​ ​lohusalık​ ​dönemi​ ​geçirmek,​ ​kaliteli​ ​süt​ ​oluşumunu​ ​sağlamak​ ​ancak gebelik​ ​boyunca​ ​dengeli​ ​ve​ ​çok​ ​düzenli​ ​beslenme​ ​alışkanlığı​ ​geliştirmek​ ​ve​ ​uygulamak​ ​ile mümkündür. Gebelikte​ ​şekerli​ ​yiyecek​ ​ve​ ​içeceklerden,​ ​yağlı​ ​gıdalardan,​ ​kızartmalardan​ ​ve​ ​aşırı​ ​tuz tüketiminden​ ​kaçınılmalıdır.​ ​Gebeler​ ​patates​ ​kızartması,​ ​turşu,​ ​mayonez,​ ​ketçap,​ ​çiğ etten​ ​yapılan​ ​gıdalardan​ ​uzak​ ​durmalı,​ ​mümkünse​ ​dışarıda​ ​et​ ​tüketmemeli,​ ​evde​ ​pişen etli​ ​yemeklerden​ ​yemeli​ ​ve​ ​zeytinyağlı​ ​yemekleri​ ​tercih​ ​etmelidir.​ ​Gebeler​ ​aşırı​ ​tuzlu yememeli,​ ​özellikle​ ​son​ ​aylarda​ ​aşırı​ ​tuz​ ​tüketimi​ ​ile​ ​vücutta​ ​ödem​ ​artabilir,bu​ ​durumda gebede​ ​şişkinlik,​ ​rahatsızlık​ ​hissi​ ​olabilir,​ ​tansiyon​ ​yükselebilir​ ​ve​ ​gebelik​ ​zehirlenmesi denilen​ ​preeklampsi,​ ​eklampsi​ ​gibi​ ​hastalıklar​ ​gelişebilir.​Gebelerde​ ​bazı​ ​belirli​ ​hastalıklar ve​ ​durumlar​ ​dışında​ ​diyet​ ​programlarının​ ​hiçbirinin​ ​bilimsel​ ​geçerliliği​ ​yoktur.​ ​Temel​ ​beslenme şekli​ ​tamamen​ ​doğal​ ​olmalıdır.​ ​Sebze,​ ​meyve,​ ​et,​ ​yağ​ ​diyetin​ ​temelini​ ​oluştururken,​ ​şeker içeriği​ ​yüksek​ ​olan​ ​gıdalar​ ​ise​ ​vücuda​ ​oldukça​ ​zararlıdır.​ ​Gebelikte​ ​diyet,​ ​hastayı​ ​takip​ ​eden doktorun​ ​önerileri​ ​doğrultusunda​ ​hastanın​ ​durumuna​ ​uygun​ ​olarak​ ​diyetisyenler​ ​tarafından​ ​özel olarak​ ​hazırlanmalıdır.​ ​Gebelik​ ​boyunca​ ​düzenli​ ​ve​ ​dengeli​ ​beslenme​ ​ile​ ​gebenin​ ​ihtiyacı​ ​olan tüm​ ​vitaminler​ ​alınabilir.​

Gebelikte​ ​dengeli​ ​bir​ ​şekilde​ ​beslenildiği​ ​taktirde,​ ​bazı​ ​özel​ ​dönemler ve​ ​durumlar​ ​haricinde​ ​vitamin​ ​kullanılması​ ​şart​ ​değildir. Toxoplazma​ ​testleri​ ​yapılmış​ ​ve​ ​gebe​ ​daha​ ​önce​ ​bu​ ​enfeksiyonu​ ​geçirmemişse​ ​gebeye özellikle​ ​çiğ​ ​et​ ​tüketmemesi,​ ​sebze​ ​ve​ ​meyveleri​ ​çok​ ​iyi​ ​yıkaması​ ​önerilmelidir. Toxoplazma​ ​kedilerin​ ​taşıdığı​ ​bir​ ​parazit​ ​olduğu​ ​için​ ​evde​ ​kedi​ ​varsa​ ​veteriner kontrolünde​ ​olmalı,​ ​aşısı​ ​düzenli​ ​yapılmalı​ ​ve​ ​kedilere​ ​de​ ​çiğ​ ​et​ ​verilmemelidir. Özellikle​ ​gebeliğin​ ​ilk​ ​üç​ ​ayında​ ​en​ ​fazla​ ​sabahları​ ​uyanınca​ ​olan​ ​bulantı​ ​ve​ ​kusmaların​ ​önüne geçmek​ ​için​ ​katı,​ ​kuru​ ​ve​ ​yağsız​ ​gıdalar​ ​tercih​ ​edilmelidir.​ ​Bunun​ ​için​ ​yataktan​ ​kalkmadan​ ​on dakika​ ​önce​ ​yağsız​ ​peynir,​ ​grissini,​ ​leblebi,​ ​bisküvi,​ ​patates​ ​haşlama,​ ​çeşitli​ ​tuzlu​ ​krakerler yenilebilir.​ ​Bu​ ​dönemde​ ​az​ ​az​ ​ve​ ​sık​ ​sık​ ​yenmelidir.​ ​​Bulantı​ ​ve​ ​kusma​ ​nedeni​ ​ile​ ​ilk​ ​aylar kilo​ ​kaybettiğinde​ ​gebe​ ​endişelenmemelidir.

Gebelikte​ ​Öğün​ ​Sayısı

Gebeler​ ​az​ ​az​ ​ve​ ​sık​ ​aralıklarla​ ​günde​ ​altı​ ​öğün​ ​yemek​ ​yemelidir.​ ​Bu​ ​tarz​ ​beslenme​ ​ile​ ​midede aşırı​ ​şişkinlik​ ​mide​ ​yanması​ ​gibi​ ​şikayetler​ ​azalacaktır.​ ​Günde​ ​altı​ ​öğün​ ​beslenme,​ ​gebeliğin​ ​ilk trimesterinde​ ​olan​ ​bulantı​ ​ve​ ​kusmaların​ ​önlenmesinde,​ ​gebeliğin​ ​son​ ​trimesterinde​ ​görülen mide​ ​yanması​ ​ve​ ​şişkinlik​ ​şikayetlerinin​ ​azalmasında​ ​çok​ ​etkilidir.​ ​​Gebelikte​ ​özellikle​ ​son aylarda​ ​mide​ ​asidinin​ ​mideden​ ​yemek​ ​borusuna​ ​kaçması​ ​nedeniyle​ ​mide​ ​yanması şikayetleri​ ​oldukça​ ​fazladır. Gebeler​ ​''iki​ ​canlı''​ ​olduğu​ ​için​ ​aşırı​ ​beslenmesi​ ​gerekmez.​ ​Gebe​ ​olmayan​ ​kadınlara​ ​göre günde​ ​almaları​ ​gereken​ ​kaloriye​ ​ek​ ​olarak​ ​ayrıca​ ​gebeler​ ​günde​ ​300​ ​kalori​ ​daha​ ​fazla almalıdır,​ ​bu​ ​ise​ ​öğünlerde​ ​birkaç​ ​kaşık​ ​fazla​ ​yemek​ ​anlamına​ ​gelir.Ara​ ​öğünlerde vitamin​ ​açısından​ ​zengin​ ​olan​ ​meyveler,​ ​lif​ ​açısından​ ​zengin​ ​olan​ ​krakerler​ ​ve​ ​kalsiyum açısından​ ​zengin​ ​yoğurt​ ​gibi​ ​besinler​ ​tüketmek​ ​daha​ ​faydalı​ ​olur.

Tüketilmesi​ ​tavsiye​ ​edilen​ ​besinler;

Et,​ ​Yumurta,​ ​Baklagiller:​ ​​Protein​ ​ve​ ​demir​ ​ihtiyacını​ ​karşılar.​ ​Beyin,​ ​kas,​ ​kemik,​ ​diş​ ​gelişimi ve​ ​kan​ ​yapımını​ ​sağlar.

Süt​ ​ve​ ​Süt​ ​Ürünleri:​​ ​Protein​ ​ve​ ​kalsiyum​ ​kaynağıdır.​ ​Kemik,​ ​diş​ ​gelişimi​ ​ve​ ​büyümede görevlidir.

Sebze​ ​ve​ ​Meyveler:​​ ​Vitamin​ ​ve​ ​mineral​ ​kaynağıdır.​ ​

Tahıllar:​ ​B​ ​grubu​ ​vitaminler​ ​ve​ ​kalori sağlar.

Yağ​ ​ve​ ​Şeker:​​ ​Sadece​ ​enerji​ ​açığını​ ​kapatır.

Doğal​ ​yetişen​ ​sebze​ ​ve​ ​meyveler,​ ​balık,kırmızı​ ​et,​ ​doğal​ ​bal​ ​insan​ ​bünyesine​ ​uygun​ ​olan​ ​besin maddeleridir.

Gebelikte​ ​Kilo​ ​Artışı

Gebelik​ ​diyet​ ​yapma​ ​zamanı​ ​değildir.ilk​ ​üç​ ​ayda​ ​toplam​ ​1​ ​kilogram,​ ​ikinci​ ​üç​ ​ayda​ ​her​ ​ay​ ​1​ ​kg olmak​ ​üzere​ ​toplam​ ​üç​ ​kilogram,​ ​üçüncü​ ​üç​ ​ayda​ ​ise​ ​her​ ​ay​ ​2​ ​kg​ ​olmak​ ​üzere​ ​toplam​ ​6 kilogram​ ​alarak,​ ​tüm​ ​gebelik​ ​boyunca​ ​toplam​ ​10​ ​kg​ ​alması​ ​sağlanmalıdır.​ ​Gebelik​ ​süresinde​ ​16 kg'dan​ ​fazla​ ​kilo​ ​artışı​ ​olmamalıdır.​ ​Yetersiz​ ​ve​ ​dengesiz​ ​beslenen​ ​çok​ ​zayıf​ ​gebelerde​ ​erken doğum,​ ​ölü​ ​doğum,​ ​düşük​ ​ağırlıklı​ ​bebek,​ ​gebede​ ​kansızlık,​ ​diş​ ​çürümesi,​ ​kemik​ ​kaybı,​ ​ödem, preeklampsi​ ​gibi​ ​durumlar​ ​ile​ ​karşılaşılır.​ ​Çok​ ​aşırı​ ​kilo​ ​alanlarda​ ​ise​ ​hipertansiyon,​ ​gebeliğe bağlı​ ​diabet,​ ​zor​ ​doğuma​ ​bağlı​ ​problemler​ ​ortaya​ ​çıkabilir.

Gebelik​ ​boyunca​ ​önerilen​ ​kilo​ ​artışı​ ​11-13​ ​kg'dır.​ ​Bunun​ ​ortalama​ ​5​ ​kilosu​ ​bebeğe​ ​ve​ ​plasenta amnion​ ​sıvısına​ ​aittir.​ ​Geri​ ​kalan​ ​6​ ​kg​ ​ise​ ​anneye​ ​aittir. Gebelikte​ ​ortalama​ ​12​ ​kg.​ ​alındığı​ ​düşünülürse​ ​bu​ ​kiloların​ ​dağılımı​ ​şöyledir: Bebek:​ ​3000-3500g,​ ​plasenta:​ ​600-700g.,​ ​amnion​ ​sıvısı:​ ​800​ ​g,​ ​uterusun​ ​ağırlığı:​ ​1000​ ​g,​ ​kan hacminde​ ​artış:​ ​1250​ ​g,​ ​dokularda​ ​su​ ​tutulumu:​ ​1300g,​ ​annede​ ​meme​ ​dokusu​ ​artışı:500​ ​g, annede​ ​yağ​ ​dokusu​ ​artışı:2500-3000g. Bebeğin​ ​doğumuyla​ ​birlikte​ ​toplam​ ​altı​ ​kilogram​ ​kaybedilir,​ ​su​ ​kaybı​ ​da​ ​ilave​ ​edilirse doğumdan​ ​hemen​ ​sonra​ ​sekiz​ ​kilogram​ ​kaybedilir.​ ​Gerisi​ ​annede​ ​kilo​ ​olarak​ ​kalır. Emzirme​ ​döneminde​ ​sütün​ ​kalitesinin​ ​bozulmaması​ ​için​ ​diyet​ ​yapılmamalıdır.​ ​Ancak​ ​ek gıdaların​ ​verildiği​ ​altıncı​ ​aydan​ ​sonra​ ​egzersiz​ ​ve​ ​diyet​ ​yapılması​ ​uygundur.

Karbonhidratlar:​Gebelikte​ ​yeterli​ ​miktarda​ ​karbonhidrat​ ​alınmalıdır.​ ​Aşırı​ ​kilo​ ​almamak​ ​için karbonhidratlar​ ​tamamen​ ​asla​ ​kesilmemelidir.​ ​Aksi​ ​halde​ ​vücut​ ​enerji​ ​sağlamak​ ​için​ ​protein​ ​ve yağları​ ​yakar.​ ​Bu​ ​durumda​ ​beyin​ ​ve​ ​sinir​ ​sistemi​ ​gelişimi​ ​için​ ​gerekli​ ​protein​ ​olmaz,​ ​yağlar yakılınca​ ​da​ ​ketonlar​ ​(asit)​ ​ortaya​ ​çıkar.​ ​Ketonlar​ ​da​ ​bebeğin​ ​asit​ ​baz​ ​dengesini​ ​bozarak​ ​beyin gelişimini​ ​olumsuz​ ​etkiler.​ ​Karbonhidratlar​ ​aşırı​ ​tüketilir​ ​ise​ ​bebeğe​ ​bir​ ​yararı​ ​olmadığı​ ​gibi annenin​ ​aşırı​ ​kilo​ ​almasına​ ​zemin​ ​hazırlar.​ ​Ekmek​ ​ve​ ​tahıllar​ ​karbonhidrattan​ ​zengin​ ​gıdalar olduğundan​ ​vücuda​ ​enerji​ ​verir,​ ​ayrıca​ ​bu​ ​gıdalarda​ ​B​ ​vitamini,​ ​demir​ ​ve​ ​folik​ ​asit​ ​bol​ ​miktarda bulunur.​ ​Pilav,​ ​makarna​ ​gibi​ ​gıdaları​ ​üç​ ​kaşıktan​ ​fazla​ ​tüketmemek​ ​ve​ ​günde​ ​en​ ​fazla​ ​üç​ ​dilim ekmek​ ​yemek​ ​uygundur.​ ​Konserve,​ ​tatlandırıcı​ ​ve​ ​hazır​ ​gıdaları​ ​tercih​ ​edilmemelidir.​ ​Şekerli​ ​ve aşırı​ ​yağlı​ ​yiyecekler​ ​ise​ ​kalorileri​ ​yüksek​ ​fakat​ ​besleyici​ ​özellikleri​ ​düşük​ ​gıdalar​ ​olduğundan gebeye​ ​ve​ ​bebeğine​ ​fazla​ ​faydası​ ​olmayan​ ​besin​ ​maddeleridir.

Proteinler:​hayvansal​ ​ve​ ​bitkisel​ ​proteinler​ ​olmak​ ​üzere​ ​iki​ ​grupta​ ​toplanır.​ ​Bu​ ​proteinler​ ​eşit olarak​ ​tüketilmelidir.​ ​Protein​ ​gereksinimi​ ​et,​ ​balık,​ ​süt,​ ​yoğurt,​ ​peynir,​ ​yumurta​ ​ve​ ​kuru baklagiller​ ​(kuru​ ​fasulye,​ ​barbunya,​ ​mercimek,​ ​v.s.),​ ​gibi​ ​besinlerden​ ​karşılanabilir.​ ​Kırmızı​ ​et yağsız​ ​olmalıdır.​ ​Etler​ ​mutlaka​ ​iyi​ ​pişirilmeli​ ​ve​ ​çiğ​ ​olarak​ ​tüketilmemelidir.​ ​Balık​ ​taze​ ​ve​ ​iyi pişmiş​ ​olmalıdır.​ ​Balıkta​ ​bulunan​ ​omega​ ​3​ ​ve​ ​omega​ ​6​ ​bebeğin​ ​zeka​ ​gelişimini​ ​de​ ​olumlu yönde​ ​etkiler. Kırmızı​ ​et,​ ​tavuk,​ ​fındık,​ ​bezelye,​ ​baklagiller​ ​fetüsün​ ​immün​ ​sisteminin​ ​güçlenmesini​ ​sağlar​ ​ve çinko​ ​bakımından​ ​da​ ​zengin​ ​gıdalardır.​ ​Toxoplazmadan​ ​korunmak​ ​için​ ​etler​ ​çiğ​ ​yenmemeli​ ​ve çok​ ​iyi​ ​pişirilmelidir.

Yağlar:​ vücut​ ​için​ ​en​ ​önemli​ ​besin​ ​maddesidir.​ ​Gıdaların​ ​barsaktan​ ​emil​ ​mesini​ ​sağlayıp vücuda​ ​enerji​ ​verir.​ ​Vücutta​ ​üretilmeyen​ ​omega-3​ ​ve​ ​omega-6​ ​gibi​ ​yağlar​ ​besinlerden​ ​temin edilmelidir.​ ​Gebeler​ ​yemeklerinde​ ​her​ ​zaman​ ​bitkisel​ ​yağları​ ​tercih​ ​etmelidir.​ ​Gebelik​ ​süresince gereğinden​ ​fazla​ ​yağlı​ ​et,​ ​tereyağı​ ​tüketmek​ ​aşırı​ ​kiloya​ ​neden​ ​olur.

Demir:​Gebelerde​ ​demir​ ​eksikliği​ ​halsizlik,​ ​yorgunluk,​ ​nefes​ ​darlığı,​ ​çarpıntı,​ ​devamlı​ ​uyuma isteği​ ​şeklinde​ ​belirti​ ​verir.​ ​Gebeliğin​ ​erken​ ​döneminde​ ​kansızlık​ ​olması​ ​bebeğin​ ​gelişememesi, düşük,​ ​ölü​ ​doğum​ ​gibi​ ​durumlara​ ​zemin​ ​hazırlar. Gebelikte​ ​kan​ ​hacmi​ ​artacağı​ ​için​ ​demire​ ​ihtiyaç​ ​vardır.​ ​Eğer​ ​gebeler​ ​yeterli​ ​demir​ ​alamazsa bebek​ ​annenin​ ​depo​ ​demirini​ ​kullanarak​ ​anne​ ​adayında​ ​demir​ ​eksikliği​ ​ortaya​ ​çıkacaktır. yağsız​ ​kırmızı​ ​et,​ ​ton​ ​balığı,​ ​karaciğer,​ ​sakatatlar,​ ​üzüm,​ ​taze​ ​sıkılmış​ ​meyve​ ​suları​ ​gibi besinler​ ​demirden​ ​zengindir.Pekmez,​ ​kuru​ ​üzüm,​ ​yumurta,​ ​kırmızı​ ​et​ ​ve​ ​baklagiller​ ​fazla​ ​demir ihtiva​ ​eder.​ ​Protein​ ​aynı​ ​zamanda​ ​demir​ ​kaynağıdır.​ ​Gebeler​ ​bu​ ​besinleri​ ​tüketirken beraberinde​ ​C​ ​vitamininden​ ​zengin​ ​gıdalar​ ​alırlarsa​ ​barsaklardan​ ​demir​ ​emilimi​ ​artar.​ ​Süt ürünleri​ ​ile​ ​demir​ ​birlikte​ ​alınmamalıdır,emilimini​ ​azaltır.​ ​Gebelikte​ ​ihtiyaç​ ​duyulan​ ​demirin karşılanabilmesi​ ​için​ ​gerekli​ ​besin​ ​çeşitleri​ ​tüketilirse​ ​fazla​ ​kalori​ ​içerir.​ ​Bu​ ​nedenle​ ​genellikle gebeliğin​ ​ikinci​ ​yarısından​ ​itibaren​ ​demir​ ​eksikliğine​ ​bağlı​ ​anemi​ ​gelişebileceği​ ​için​ ​genellikle dördüncü​ ​aydan​ ​sonra​ ​folik​ ​asitli​ ​demir​ ​preparatları​ ​verilmelidir.​ ​Eğer​ ​gebeler​ ​anemik​ ​(kansız) ise​ ​demir​ ​preparatları​ ​gebeliğin​ ​başından​ ​itibaren​ ​de​ ​verilebilir.​ ​Alınan​ ​demir​ ​aynı​ ​zamanda bebeğin​ ​demir​ ​depolarının​ ​oluşmasında​ ​da​ ​önemli​ ​bir​ ​rol​ ​oynar.​ ​Demirin​ ​dozu​ ​gebenin​ ​kan değerine​ ​göre,​ ​ikiz​ ​ya​ ​da​ ​çoğul​ ​gebelik​ ​sayısına​ ​göre​ ​ayarlanır.​ ​Kan​ ​değeri​ ​düşük​ ​ve​ ​çoğul gebeliği​ ​olan​ ​gebeye​ ​daha​ ​yüksek​ ​dozda​ ​demir​ ​verilmelidir. Demir​ ​hapı​ ​yutamayan​ ​gebelere​ ​sıvı​ ​haldeki​ ​demir​ ​solüsyonları​ ​ya​ ​da​ ​damar​ ​içi​ ​ve​ ​kas​ ​içi​ ​yolu ile​ ​uygulanan​ ​demir​ ​ilaçları​ ​verilebilir.​ ​Çok​ ​gerekli​ ​durumlarda​ ​kan​ ​transfüzyonu​ ​da​ ​yapılabilir.

Folik​ ​asit:​Folik​ ​asit​ ​eksikliğine​ ​bağlı​ ​olarak​ ​gebelerde​ ​''nöral​ ​tüp​ ​defekti''​ ​adı​ ​verilen​ ​bebeğin merkezi​ ​sinir​ ​sisteminde​ ​anomalilere​ ​(anensefali,​ ​spinabifida,​ ​hidrosefali)​ ​neden​ ​olan​ ​durumlar ortaya​ ​çıkabilir.​ ​Folik​ ​asit​ ​vücutta​ ​depolanmaz​ ​ve​ ​gebelikte​ ​normalden​ ​daha​ ​fazla​ ​folik​ ​asit gereksinimi​ ​ortaya​ ​çıkar.​ ​Gebelikte​ ​ilk​ ​trimester​ ​boyunca​ ​folik​ ​asit​ ​takviyesi,​ ​fetüsün​ ​merkezi sinir​ ​siteminde​ ​anomali​ ​olması​ ​ihtimalini​ ​engeller​ ​Daha​ ​önceden​ ​''nöral​ ​tüp​ ​defekti''​ ​tanısı​ ​ile anomalili​ ​doğum​ ​yapan​ ​kadınlar,​ ​tekrar​ ​gebelik​ ​planladıklarında,​ ​gebe​ ​kalmadan​ ​üç​ ​ay önceden​ ​günde​ ​0,4​ ​mg​ ​folik​ ​asit​ ​almaları​ ​ve​ ​gebeliğin​ ​ilk​ ​on​ ​haftası​ ​boyunca​ ​da​ ​folik​ ​asite devam​ ​etmeleri​ ​önerilir.​ ​Daha​ ​sonraki​ ​gebelik​ ​haftalarında​ ​ise​ ​multivitamin​ ​içinde​ ​mevcut​ ​olan folik​ ​asit​ ​yeterlidir.​ ​Folik​ ​asit​ ​en​ ​fazla​ ​kepekli​ ​ekmek,​ ​fındık,​ ​ıspanak,​ ​yeşil​ ​yapraklı​ ​sebzeler, badem,​ ​baklagiller​ ​gibi​ ​besinlerde​ ​bulunur.

C​ ​vitamini:​C​ ​vitamini​ ​bağışıklık​ ​sisteminin​ ​güçlenmesinde,​ ​metabolizmada​ ​pek​ ​çok biyokimyasal​ ​tepkimenin​ ​oluşmasında​ ​ve​ ​demirin​ ​barsaklardan​ ​emilmesinde​ ​çok​ ​gerekli​ ​bir vitamindir.​ ​Gebeler​ ​düzenli​ ​beslendiği​ ​takdirde​ ​hap​ ​şeklinde​ ​C​ ​vitamini​ ​alması​ ​gerekli​ ​değildir. C​ ​vitamini​ ​en​ ​çok​ ​portakal,​ ​limon,​ ​domates,​ ​greyfurt,​ ​lahana,​ ​kırmızı​ ​ve​ ​yeşil​ ​biber​ ​gibi besinlerde​ ​bulunur.​ ​Bu​ ​besinler​ ​iyi​ ​yıkanmış​ ​ve​ ​çiğ​ ​olarak​ ​tüketilmelidir.​ ​Pişirilen​ ​ve​ ​uzun​ ​süre saklanan​ ​besinlerde​ ​C​ ​vitamini​ ​kaybolur.

Süt​ ​ve​ ​süt​ ​ürünleri:​Kalsiyum​ ​kaybını​ ​yerine​ ​koymak​ ​için​ ​günde​ ​1-2​ ​bardak​ ​süt​ ​içilmeli,​ ​süt içemiyorsanız​ ​yoğurt,​ ​peynir,​ ​ayran,​ ​çökelek​ ​gibi​ ​pastörize​ ​süt​ ​ürünleri​ ​tüketilmelidir.​ ​Laktoz intoleransı​ ​nedeniyle​ ​süt​ ​içemeyenler​ ​bunun​ ​yerine​ ​peynir​ ​ya​ ​da​ ​yoğurt​ ​yiyebilirler.​ ​Süt içemeyen,​ ​süt​ ​şekeri​ ​laktoza​ ​karşı​ ​intoleransı​ ​gösteren​ ​gebeler​ ​laktazlı​ ​süt​ ​içmelidir.​ ​Laktazlı süt,​ ​içindeki​ ​laktozu​ ​parçalayarak​ ​sütün​ ​besleyici​ ​özelliğini​ ​değiştirmediğinden​ ​laktoz intoleransı​ ​olan​ ​gebeler​ ​için​ ​faydalı​ ​bir​ ​besin​ ​maddesi​ ​haline​ ​dönüşür.​ ​Süt​ ​içemeyen​ ​gebeler kalsiyum​ ​ihtiyacını​ ​süt​ ​ürünlerinden​ ​(peynir,​ ​yoğurt)​ ​karşılayabilir.

Meyveler:​Glikoz​ ​meyvelerde​ ​hazır​ ​halde​ ​bulunur.​ ​Beynin​ ​oksijen​ ​dışında​ ​tek​ ​enerji​ ​kaynağı glikozdur.​ ​Meyveler​ ​yemekten​ ​üç​ ​saat​ ​sonra​ ​veya​ ​yemekten​ ​yarım​ ​saat​ ​önce​ ​tüketilmelidir. Mide​ ​dolu​ ​iken​ ​yenen​ ​meyvenin​ ​besin​ ​değeri​ ​kaybolur​ ​ve​ ​sindirimi​ ​zorlaştırır.​ ​Diğer​ ​besinlerle alınan​ ​şeker​ ​midede​ ​yakılarak​ ​glikoza​ ​çevrilir.

Multivitaminler:​yeterli​ ​ve​ ​dengeli​ ​beslenemeyen,​ ​yaşı​ ​çok​ ​küçük​ ​ya​ ​da​ ​ileri​ ​olan​ ​bünyesi​ ​zayıf gebeler​ ​mutlaka​ ​gebeye​ ​özgü​ ​düzenlenmiş​ ​multivitamin​ ​almalıdır.​ ​Gebeler​ ​için​ ​hazırlanan​ ​özel formüllü​ ​vitaminlerin​ ​kullanılması​ ​ve​ ​absorbsiyonu​ ​kolaylaştırdığı​ ​için​ ​tok​ ​karnına​ ​alınması daha​ ​faydalı​ ​olur.​ ​İlk​ ​üç​ ​ayda​ ​bulantı​ ​ve​ ​kusma​ ​nedeniyle​ ​yeterli​ ​besin​ ​maddelerini​ ​alamayan, giderek​ ​kilo​ ​kaybeden​ ​gebelere,​ ​mutlaka​ ​vitamin​ ​takviyesi​ ​yapılmalıdır​ ​(düzenli​ ​beslenmeye​ ​ek olarak).

Sıvı​ ​tüketimi:​Canlı​ ​organizmada​ ​en​ ​önemli​ ​yapı​ ​maddesi​ ​sudur.​ ​Su,​ ​en​ ​çok​ ​vücut​ ​ısısının ayarlanması​ ​ve​ ​sindirim​ ​olayının​ ​sağlanmasında​ ​kullanılır.​ ​Gebelikte​ ​anne​ ​adayları​ ​günde​ ​en az​ ​iki​ ​litre​ ​su​ ​tüketilmelidir.​ ​Gebeler​ ​günde​ ​8-10​ ​bardak​ ​su​ ​içmeli,​ ​yaz​ ​aylarında​ ​terleme​ ​nedeni ile​ ​bu​ ​miktar​ ​artırılmalıdır.​ ​Anne​ ​adayının​ ​vücudunda​ ​sıvı​ ​dengesi​ ​çok​ ​önemlidir.​ ​Gebelikte​ ​kan hacmi​ ​yaklaşık​ ​%50​ ​oranında​ ​genişler.​ ​Amnion​ ​mai​ ​ise​ ​yaklaşık​ ​olarak​ ​üç​ ​saatte​ ​bir​ ​yenilenir. Gebelikte​ ​bol​ ​sıvı​ ​alınması​ ​anne​ ​ve​ ​bebek​ ​için​ ​çok​ ​yararlıdır.​ ​Bol​ ​sıvı​ ​alımı​ ​ile​ ​gebeler​ ​idrar​ ​yolu enfeksiyonu,​ ​kabızlık,​ ​ishal​ ​gibi​ ​pek​ ​çok​ ​hastalığa​ ​karşı​ ​koruyucu​ ​önlem​ ​almış​ ​olur,​ ​ayrıca bebeğin​ ​içinde​ ​bulunduğu​ ​sıvı​ ​miktarı​ ​da​ ​bol​ ​su​ ​alınarak​ ​dengelenebilir.​ ​Oligohidramnios, anhidramnios,​ ​denilen​ ​amnion​ ​mai​ ​azalması​ ​ile​ ​ilgili​ ​durumların​ ​önlenmesinde​ ​de​ ​bol​ ​sıvı alınmasının​ ​değeri​ ​büyüktür.​ ​bitki​ ​çaylarının​ ​tüketilmesi​ ​önerilmez.​ ​Şekerli​ ​meyve​ ​suyu,​ ​çay, kahve​ ​gibi​ ​sıvılar​ ​suyun​ ​yerine​ ​geçemez.​ ​Kola,​ ​hazır​ ​meyve​ ​suları,​ ​gazoz​ ​,​ ​demli​ ​çay,​ ​kahve gibi​ ​şekerli​ ​içeceklerden​ ​uzak​ ​durulmalıdır.​ ​Gebeler​ ​idrar​ ​rengine​ ​bakarak​ ​günlük​ ​aldıkları​ ​sıvı miktarının​ ​yeterli​ ​olup​ ​olmadığını​ ​anlayabilir.​ ​İdrar​ ​yolu​ ​enfeksiyonu​ ​yokken​ ​idrarın​ ​koyu​ ​sarı renkte​ ​olması​ ​gebenin​ ​yeterli​ ​sıvı​ ​tüketmediğini​ ​gösterir.

Posalı​ ​besinler:​Özellikle​ ​barsakları​ ​tembel​ ​olan​ ​ve​ ​kabızlık​ ​yaşayan​ ​kadınlar​ ​gebe kaldıklarında​ ​bu​ ​şikayetleri​ ​daha​ ​fazla​ ​artacaktır.​ ​Gebelikte​ ​salgılanan​ ​progesteron​ ​hormonu barsak​ ​hareketlerini​ ​daha​ ​fazla​ ​yavaşlatır​ ​ve​ ​kabızlığa​ ​meyil​ ​artar.​ ​Bu​ ​nedenle​ ​gebeler,​ ​barsak hareketlerini​ ​artırmak​ ​için​ ​lifli​ ​gıdaları​ ​bolca​ ​tüketmeli​ ​ve​ ​düzenli​ ​olarak​ ​barsakları​ ​boşaltmaya gayret​ ​etmelidir.​ ​Tüm​ ​sebze​ ​ve​ ​meyveler​ ​lifli​ ​gıdalardır..​ ​Ayrıca​ ​kepekli​ ​ekmek,​ ​kepekli makarna,​ ​kayısı,​ ​kuruyemiş,​ ​esmer​ ​pirinç​ ​gibi​ ​gıdalar​ ​da​ ​lif​ ​açısından​ ​zengindir.

Vejeteryan​ ​diyet:​Hayvansal​ ​kaynaklı​ ​besin​ ​maddelerini​ ​almayan​ ​ve​ ​tamamen​ ​bitkisel​ ​kaynaklı beslenen​ ​gebelerde​ ​vitamin​ ​B12​ ​yetersizliği​ ​görülür.​ ​Katı​ ​vejeteryan​ ​diyet​ ​uygulayan​ ​gebelerin hiç​ ​olmazsa​ ​süt,​ ​süt​ ​ürünleri​ ​ve​ ​yumurta​ ​gibi​ ​protein​ ​kaynaklarını,​ ​vitamin​ ​B12​ ​ihtiva​ ​eden ilaçları​ ​mutlaka​ ​almaları​ ​gerekir.

Fast​ ​food:​Gebeler​ ​fast​ ​food​ ​denilen​ ​hamburger,​ ​ketçap,​ ​mayonez,​ ​patates​ ​kızartması,​ ​cips gibi​ ​besinleri​ ​asla​ ​yememelidir.​ ​Bu​ ​besinler​ ​anne​ ​karnında​ ​yeni​ ​gelişmekte​ ​olan​ ​bebek​ ​için zararlı​ ​maddeler​ ​içerir.

Kahve​ ​çay​ ​tüketimi:​Günde​ ​1-2​ ​fincandan​ ​fazla​ ​kahve​ ​içilmesi​ ​dolaşım​ ​sistemini​ ​olumsuz etkiler​ ​ve​ ​uykusuzluğa​ ​neden​ ​olur.​ ​Kola​ ​gibi​ ​kafein​ ​içeren​ ​diğer​ ​gıdalar​ ​da​ ​az​ ​tüketilmelidir. Aşırı​ ​kafein​ ​ihtiva​ ​eden​ ​gıdalar​ ​gebelikte​ ​düşük,​ ​gelişme​ ​geriliği,​ ​erken​ ​doğum​ ​gibi​ ​bazı​ ​riskleri de​ ​beraberinde​ ​getirir. Gebeler​ ​açık​ ​ve​ ​limonlu​ ​çay​ ​içebilir.​ ​Ancak​ ​demli​ ​çaylar​ ​besinlerle​ ​alındığı​ ​taktirde​ ​demir emilimini​ ​azaltarak​ ​kansızlığa​ ​neden​ ​olabilir.

Alkol​ ​ve​ ​sigara:​Gebelikte​ ​alkol​ ​kullanmanın​ ​alt​ ​sınırı​ ​tam​ ​belirlenmediğinden​ ​ve​ ​alkole​ ​bağlı çeşitli​ ​gelişimsel​ ​bozukluklar​ ​olabileceğinden​ ​anne​ ​adayları​ ​alkol​ ​kullanmamalıdır. Sigara​ ​damarları​ ​daralttığı​ ​için​ ​ve​ ​sigarada​ ​sağlığa​ ​zararlı​ ​çok​ ​fazla​ ​madde​ ​olduğundan gebeler​ ​sigara​ ​içmemeli​ ​ve​ ​sigara​ ​içilen​ ​ortamlarda​ ​bulunmamalıdır.

Diğer​ ​dikkat​ ​edilmesi​ ​gerekenler: Meyve​ ​suları​ ​taze​ ​sıkılmış​ ​olmalıdır.​ ​Çok​ ​fazla​ ​maden​ ​suyu​ ​tüketmek​ ​tansiyon​ ​yükselmesi​ ​ve ödeme​ ​yol​ ​açar. Süt,​ ​ılık​ ​ve​ ​az​ ​şekerli,​ ​mümkünse​ ​şekersiz​ ​tüketilmelidir. Gebelerin​ ​haftada​ ​1-2​ ​kez​ ​balık​ ​tüketmeleri​ ​ve​ ​özellikle​ ​sardalya,​ ​uskumru​ ​cinsi​ ​balık​ ​yemeleri önerilir.​ ​Balık​ ​tüketmeyen​ ​gebeler​ ​ise​ ​balığın​ ​gövdesinden​ ​elde​ ​edilen​ ​omega-3​ ​içeren​ ​balık yağı​ ​tabletini​ ​haftada​ ​iki​ ​gün​ ​kullanabilir. Balık​ ​yağı​ ​yerine​ ​günde​ ​2-3​ ​ceviz​ ​yiyerek​ ​ve​ ​zeytinyağı​ ​kullanarak​ ​da​ ​gebeler​ ​omega-3​ ​almış olur. Şeker​ ​yerine​ ​tatlandırıcılar​ ​(aspartam,​ ​sakarin,​ ​suclarose)​ ​mümkünse​ ​kullanılmamalıdır. Çiğ​ ​ya​ ​da​ ​az​ ​pişmiş​ ​etler​ ​yendiği​ ​taktirde​ ​salmonella,​ ​toxoplazma,​ ​deli​ ​dana​ ​hastalığı,​ ​kuş​ ​gribi gibi​ ​çok​ ​çeşitli​ ​bacteral,​ ​viral,​ ​paraziter​ ​hastalıklarla​ ​karşılaşılabilir. Dondurulmuş​ ​gıdaları​ ​çözüldükten​ ​sonra​ ​tekrar​ ​dondurulmamalıdır. Gebe​ ​dengeli​ ​besleniyor​ ​ise​ ​folik​ ​asit​ ​ve​ ​demir​ ​takviyesi​ ​genellikle​ ​yeterlidir.​ ​Dengeli​ ​ve​ ​düzenli beslenen​ ​bir​ ​gebe​ ​tüm​ ​mineral​ ​ve​ ​vitaminleri​ ​besinlerle​ ​alır,​ ​multivitamin​ ​takviyesi​ ​tartışmalıdır, doğal​ ​gıdaların​ ​yerini​ ​asla​ ​tutamaz.​ ​Preeklampsi​ ​riski​ ​olanlara​ ​kalsiyum​ ​takviyesi​ ​yapılmalıdır. Gebelikte​ ​özellikle​ ​ilerleyen​ ​aylarda​ ​bacak​ ​krampları​ ​oluyorsa​ ​magnezyum​ ​reçete​ ​edilmelidir. Gebeler​ ​diet​ ​light​ ​ürün​ ​alacak​ ​ise​ ​etiketine​ ​dikkat​ ​ederek​ ​içinde​ ​tatlandırıcı​ ​içermediğinden emin​ ​olmalıdır.​ ​Şeker​ ​yerine​ ​tatlandırıcı​ ​kullanılan​ ​gıdalar​ ​(çikolata,​ ​kola,​ ​yapay​ ​meyve​ ​suyu) asla​ ​kullanılmamalıdır.​ ​İçinde​ ​tatlandırıcı​ ​olan​ ​sakızlar​ ​çiğnenmemelidir. Gebeliğe​ ​bağlı​ ​diabet​ ​(gestational​ ​diabet)​ ​tesbit​ ​edilmişse,​ ​mevcut​ ​gebelikte​ ​preeklampsi​ ​riski varsa​ ​ya​ ​da​ ​önceki​ ​gebelikte​ ​bu​ ​risk​ ​yaşanmışsa,​ ​gebelik​ ​boyunca​ ​protein​ ​alımı​ ​arttırılmalıdır.